Is reusing products a better strategy than recycling materials? It depends!

Informatie over het materiaalgebruik in de tijd is essentieel voor de evaluatie van het sluiten en vertragen van de kringen in een circulaire economie.
Wij stellen twee indicatoren voor die het materiaalgebruik in de tijd meten.
De toepassing van deze indicatoren in verschillende casestudy's toont dat het hergebruik van producten meestal een betere strategie is dan de recycling van materialen; dit zal echter afhangen van het materiaal en de producttoepassing.

Motivering en methodologie

Het beheer van de hulpbronnen is van cruciaal belang, vooral voor niet-hernieuwbare materialen (zoals metalen en mineralen). Wij stellen dat de meting van de bezetting van materialen hun beheer kan steunen. Dergelijke materialen kunnen in het milieu worden verstrooid als gevolg van industriële processen, gebruik, verzameling, recycling enzovoort. De ontginning van deze materialen impliceert evenwel niet dat ze uitgeput of schaarser zullen worden. Veronderstel dat strategieën voor de circulaire economie ervoor kunnen zorgen dat materialen in verschillende productcyclussen nuttig blijven. In dat geval worden de materialen niet uitgeput, maar voor een gegeven periode 'geleend'. Anders gesteld, we kunnen materialen in nuttige producten bezetten en hun verstrooiing vermijden.

Met dit in gedachte, kunnen we de gebruiksbezetting meten als de hoeveelheid materiaal (in kg) en zijn gebruikstijd in producten (in jaren) op een tijdshorizon van 25 jaar. We tonen deze meting in grafieken met drie bezettingsfasen: toelevering, in gebruik, overwintering. Hoe hoger de gebruiksbezetting binnen de tijdshorizon, hoe beter we de materialen benutten.

Resultaten

Een van de resultaten is de ontwikkeling van twee circulariteitsindicatoren: de In-use Occupation Ratio (OUR) en de Final Retention in Society (FRS). OUR toont de prestatie van de gebruiksbezetting van een specifiek materiaal. FRS toont hoeveel materiaal na 25 jaar nog voor gebruik beschikbaar is.

We hebben de gebruiksbezetting en de indicatoren toegepast op vier groepen van in laptops gebruikte materialen (aluminium, ijzer, plastic en edelmetalen) en op voor vloeren en meubilair gebruikt hout. In deze scenario's werden verschillende strategieën onderzocht: verbranding (baseline), recycling en hergebruik. Uit de resultaten blijkt dat hergebruik verkieslijk is voor aluminium, plastic en edelmetalen. Recycling en hergebruik geven evenwel vergelijkbare gebruiksbezettingen voor ijzer en hout; dit resultaat weerspiegelt de grotere efficiëntie van de productie van deze materialen versus een kortere levensduur van de hergebruikte producten.

Gevolgen voor het beleid

Het hergebruik van producten wordt vaak als een betere strategie voorgesteld dan de recycling van hun materialen (bijvoorbeeld de hiërarchie van het afvalbeheer of de vele R-ladders van de circulaire economie). De indicatoren die wij op basis van de gebruiksefficiëntie van materialen in een circulaire economie hebben ontwikkeld, bevestigen evenwel niet dat het hergebruik van producten altijd te verkiezen is boven de recycling van hun materialen. De beste strategieën voor de circulaire economie hangen tot op zekere hoogte af van de efficiëntie van de productie van de materialen en de levensduur van de producten. Bijgevolg kan het gebruik van de OUR- en FRS-indicatoren helpen om op basis van het specifieke gebruik van materialen de verkieslijkheid van strategieën voor de circulaire economie te bepalen. Wij hebben bovendien vastgesteld dat er weinig gegevens zijn over de levensduur van producten. De gegevens over de levensduur zijn in grote mate ontoereikend voor hergebruikte producten en voor overwintering (bijvoorbeeld op zolder bewaarde oude mobiele telefoons).